Deze vraag werd gekozen voor het filocafé van 13 maart 2022. Heb je zelf een antwoord en liefst ook een eigen voorbeeld? Laat het dan hier horen. Graag mét argumenten. Een voorzetje:
‘Toen ik Rudi Vranckx in een reportage hoorde vertellen dat er in Oekraïne voornamelijk burgerslachtoffers vallen, geloofde ik dat, want hij is met grote waarschijnlijkheid een betrouwbare bron: hij heeft veel ervaring als journalist, kwam nog nooit in opspraak vanwege foutieve berichtgeving en bovendien wordt hij door de Belgische overheid niet met gevangenisstraf of met de dood bedreigd wanneer hij zijn job als journalist uitoefent. Mijn antwoord is dus: we geloven iets omdat we een informatiebron met grote waarschijnlijkheid betrouwbaar achten.’
Is dit antwoord juist of niet? Laat van je horen met een eigen voorbeeld en argumenten.
Filosofisch café Antwerpen 
Het antwoord vind ik juist. Je ziet Vrankx als een betrouwbaar persoon dus zal wat hij zegt wel waar zijn. Uiteindelijk komt het neer op de autoriteit van de betrokken persoon. Autoriteit kan zich wijzigen in de tijd. De heksenvervolgingen zijn daar een voorbeeld van.
Een tweede reden waarom wij geloven is ervaring. Dagelijks zien wij de zon opgaan i het Oosten en ondergaan in het Westen. Dus draait de zon rond de aarde. Wij zien dat onze zintuigen niet altijd betrouwbaar zijn en aanvaarden de autoriteit die zegt dat de aarde rond de zon draait.
Op het einde van het filo-café kwam naast ervaring en autoriteit n een derde reden aan bod waarom wij iets geloven: zinvolheid. Wat ons leven zinvol maakt willen wij geloven. Dit hoeft zich niet te beperken tot religie.
Zou er nog een vierde reden zijn om iets te geloven?
De vraag zelf blijft door de zogezegde zekerheid van stellingen over klimaat, virusinfecties, schuld aan oorlog, …. belangrijk omdat het gevolg van die stellingen een grote impact hebben op de kwaliteit van ons leven.
LikeGeliked door 1 persoon
Dank je wel, Ward. Ik ben wat aan het experimenteren met de blog. Benieuwd of er nog reacties zullen komen.
LikeLike
Ik vind het een prachtig initiatief. Het zal de gedachte-uitwisseling verdiepen.
Vandaag was ik in de U voor een symposium van het vrije Woord: Vormt Woke een bedreiging voor de vrijheid van denken – van activisme tot cancelculuur en zelfcensuur. Sommige sprekers waren goed maar een ganse dag is toch lang.
Goed weekend
LikeGeliked door 1 persoon
Ja, er is nog een vierde reden, die wel aansluit op het aspect van zinvolheid: soms wil je iets absoluut geloven, zelfs tegen beter weten in, omdat het niet erin geloven ondragelijk of gewoon nog erger is. Zo wil ik absoluut geloven dat de oorlog in Oekraïne snel voorbij zal zijn. Zo wil je soms ook absoluut geloven dat je tieners zeker het huis netjes zullen opgeruimd hebben als je thuiskomt, gewoon, omdat het ons gemoedsrust en een positiever gevoel geeft (ook al weten we beter). Soms foppen we onszelf dus bewust een beetje en willen we erin blijven geloven gewoon omdat dat alles een beetje mooier maakt.
LikeGeliked door 1 persoon
Een wens die zo sterk is dat ze geloof wordt? Is deze neiging tot zelfbehoud (want dat is het toch) niet eerder een soort fysiologische reflex en geen zelfstandig bewust geloven? Maar hoe het komt er toch heel dicht bij.Waarschijnlijk zal ons “gezond” verstand redenen verzinnen om de reflex te verklaren (doel bereikt, uitputting, bevoorrading, … )
Wij zijn aan vier.redenen: ervaring, autoriteit, zinvolheid, en iets uitdrukkelijk wensen omdat het bedreigend is wanneer wij het niet zouden geloven.
Ik denk dat meer redenen om iets te geloven niet bestaan.
LikeLike
Sandra, dank voor dit nieuwe initiatief om de gedachte-uitwisselingen breder toegankelijk te maken. Vooral dank voor het nu al tientallen jaren recht houden van het filo-café ondanks de onvermijdelijk kleine problemen.
LikeGeliked door 1 persoon
Sommige redenen waarom we iets geloven zijn onder te brengen in het begrip / concept “wensdenken”, “wishful thinking” of hoopvol de toekomst inzien.
Overigens dank en proficiat voor dit schitterend initiatief.
Yves.
LikeLike
Bij deze vraag is de onderliggende vraag ‘wat is geloven’ ook belangrijk. Dit vraagt eerst om een definitie.
Het begrip zit vaak in de religieuze sfeer.
Geloven lijkt me toch vooral ‘iets voor waar aannemen waarvan je niet helemaal zeker bent (of kan zijn) dat het waar is’. Van dingen waarvan je zo goed als zeker bent, daarvan zeg je niet meer ‘dat je het gelooft’ maar ‘dat je het weet’. Als je een appel van een boom ziet vallen, dan zeg je niet ‘ik geloof dat appels van bomen vallen’ maar dan zeg je ‘ik weet dat appels van bomen vallen’ en je hebt daarbij dan een stellige verklaring, je weet vanuit de empirische wetenschap dat er zwaartekracht is, dat voorwerpen elkaar aantrekken (of afstoten). Volgens de zwaartekracht MOET de appel van de boom vallen naar de aarde toe. Dat is dus geen ‘geloofskwestie’.
Bij veel andere aannames gaat het echter wél om ‘geloven’. De redenen waarom wij daar dan het ene wél en het andere niet geloven, kunnen heel verschillend zijn.
LikeLike
Terecht. De definitie van geloven is belangrijk. Het is een aanname. Maar een aanname bestaat in verschillende gradaties De aanname mijn moeder is mijn biologische moeder is aannemelijker dan mijn vader is mijn biologische vader. Over het feit dat een appel niet naar boven valt is zich terug op tak gaat hechten zijn wij haast absoluut zeker. Om die gradaties nauwkeuriger vast te leggen gebruikt men veelal de drie stappen: wat geloven wij, waarom geloven wij het? Bestaat er een bewijs of op zijn minst een verklaring dat die aanname waarschijnlijk maakt? Het gaat hier niet om losse theoretische beschouwingen. Ons handelen wordt bepaald door wat wij geloven.
Het verhaal van Nayirah (zie Wikipedia – https://www.gewoon-nieuws.nl/2014/07/hoe-wij-een-oorlog-in-worden-gemanipuleerd/?msclkid=0d498073b3f411ecb4ee7b3a573c60a4) is voor mij typisch. Het meisje is nooit gestraft geworden. Integendeel. Ook bij de huidige Oekraïense oorlog wordt de waarheid geweld aangedaan. Maar ook u zal na tien jaren de feiten een bagatel zijn oor de meeste vergeten. Op dit ogenblik wordt ons handelen en de offers die wij brengen bepaald door hetgeen wij geloven of men ons wl doen geloven.
LikeLike
Is wensdenken niet korter bij zelfbehoud – overlevingsinstinct. Volgens mij staat het verdr af van de “aanname” die toch meer cerebraal is.
LikeLike